Yerelde temiz ve leziz gıda üretimi yapan küçük çiftçiye satış kanalı alternatifi oluşturarak, nitelikli ve özgün üretime destek veren Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi, herkesin bu ürünlere ulaşmasını sağlamak amacıyla çalışmalar sürdürüyor. Kooperatif üyelerine yılda dört kez gönderilen Dayanışma Paketleri’yle çiftçi için üretim planlaması yapan kooperatif, aynı zamanda üreticiye de alım garantisi de sunuyor. Ürünleri denemek isteyenlerse Şişli'de açılan Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi dükkanından ya da kooperatifin web sitesinden alışveriş yapabiliyor.
Daha önce başka sivil toplum projelerinde bir araya gelmiş 27 gönüllü tarafından 2017 yılında kurulan Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi, kendi toprağında temiz tarım yapan, kadın ve aile merkezli küçük çiftçinin ürürünü tüketiciyle aracısız olarak buluşturuyor. Toplum yararına gönüllü olarak başarılı çalışmalar sürdürülen kooperatifin çalışmalarını Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi Üyesi Kerem Avcıergun’dan dinledik.
Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi’nin kurulduğu günden bu yana yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
İlk iş olarak birlikte yol alabileceğimiz üreticiler aradık, bunun için Anadolu ve Trakya'yı dolaştık. Bu yıl itibariyle Balıkesir Edremit Körfezi, Samsun Bafra Kızılırmak Deltası, Manisa Gördes, Bilecik Osmaneli, Denizli Baklan ve Antalya İbradı'da kırka yakın çiftçiyle çalışıyoruz. Bu bölgeler dışında da ürün denemeleri yaptığımız, paketimizi çeşitlendirdiğimiz ve gelecek için ilk görüşmeler yaptığımız çiftçiler var. Bu süre boyunca kooperatifimizin amacına gönül veren üyelerimizin sayısını arttırdık. Her üyemize yılda dört defa içinde temel gıda ürünlerinin yer aldığı ‘Dayanışma Paketleri’ yolluyoruz. Üye sayımıza göre, o yıl hangi üründen ne kadar üretilmesi gerektiğini hesaplayabildiğimizden, üreticinin en çok ihtiyacı olan üretim planlamasını yapabiliyor, üreticiye alım garantisi sunabiliyoruz. Ürünleri denemek isteyenler ya da dayanışma paketinde biten ürünleri tamamlamak isteyenler için Şişli'de bir dükkan açtık ve internetten satışlara da başladık.
Atalık tohum, sektör öncülerinin odaklandığı konuların başında geliyor. Kooperatif çatısı altında Atalık tohum konusunda neler yapıyorsunuz? Bu süreç nasıl ilerliyor?
Üreticilerimiz yerli tohum türlerini kullanıyor. Eğer ellerinde varsa, atalık tohumunu kullanmasını tercih ediyoruz. Ayrıca Devlet Mahsulleri Ofisi'nin yıllardır ürettiği tohumlarımız var, ulaşabildiğimiz her yerde onları kullanıyoruz.
Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi hangi şehirlerde aktif olarak yer alıyor?
Temiz Hasat şimdilik İstanbul’da aktif. Başka şehirlerden dayanışma paketi üyelerimiz de var elbette. İnternet siparişlerini de her yere gönderiyoruz. Ancak amacımız tüm Türkiye'ye İstanbul'dan yetişmek değil, başka bölgelerde de Temiz Hasat modelinde kooperatifler kurulmasını arzu ediyoruz.
Küçük kadın çiftçinin ürününü aracısız olarak buluşturmayı hedefliyorsunuz, bu süreç nasıl ilerliyor kısaca bahseder misiniz?
Yaptığımızın adı topluluk destekli tarım. Topluluk destekli tarımda, biz tüketiciler, doğrudan üreticilere gidiyoruz. Daha ekim aşamasında, kendilerine gelecek yıl hangi aylarda, ne miktarda ve hangi çeşitlerde ürünü, kaç paraya satın almak istediğimizi bildiriyoruz. Ürünleri dalda, tarlada, depodayken değil, tohum atmadan önce. Bu ürünleri yılın başında çiftçiye önden sipariş ediyoruz. Aradan aracıları, marketleri kaldırıyoruz ve tedarik zincirini tek halkaya indiriyoruz. Üretici ürününü Temiz Hasat için üretiyor. Biz de dayanışma paketlerimizle dükkan ve internet kanalımızla tüketiciye ulaşmasını sağlıyoruz.
Kooperatifte kaç yerel çiftçi bulunuyor? Kooperatif bünyesine giren çiftçilerin avantajları neler oluyor?
Yaklaşık kırk kadar çiftçi ve çiftçi aileyle çalışıyoruz. Ürettiği ürününün alım garantisini verdiğimizden çiftçi, acaba hasat zamanı fiyat ne olacak diye düşünmekten kurtuluyor. Bütün üretim sürecini üstlenen çiftçi, satış yapma yükünü de üstlenmemiş oluyor.
Üretimleri nasıl denetliyorsunuz?
Temiz tarım yapıldığını bilmenin üç temel anahtarı var. Birincisi sosyal ağlar ve güven ilişkisi. Üreticilerimizi, köylerini sık sık ziyaret ediyoruz. Kurmaya başladıkları üretim birliği içinde bizler de yer alıyoruz. Bu sosyal ağda kimin nasıl tarım yaptığı çok iyi biliniyor. İkincisi toprak, su ve ürün testleri. İlk defa ticaret yapmaya başladığımız her üreticinin ürünlerini anlaşmalı olduğumuz laboratuvarlarda test ettiriyoruz. Bu testler daha sonra rastgele denetim yöntemiyle yapılıyor. Üçüncü anahtar da bu aşamadan sonra devreye giriyor. Üreticilerimiz biliyor ki, testlerde kimyasal kalıntıya rastlanan ürünleri satın almayacağız ve bu üreticiler ile ticaretimizi sonlandıracağız. Caydırıcılık son derece önemli bir denetim mekanizması.
Gelecek dönem plan ve hedeflerinizden bahseder misiniz?
En büyük çabayı Temiz Hasat'ın amacını anlatmaya harcıyoruz. Dayanışma paketi üyelerimizin sayısı artmalı ki biz de daha çok yöre ve üreticiye ulaşabilelim. Aynı şekilde dükkan sayımızı arttırmayı da planlıyoruz. Çalıştığımız yöreler için üç yıllık planlarımız var. Bu üç yıl içinde temiz tarım, adil ticaret ve birlikte üretim yapabilme alanlarında başarılı olduğumuz yörelerde üretim kooperatifleri ve/veya üretim birlikleri kurmayı ve yörenin tarım ekonomisi modelini sürdürülebilir kılmayı istiyoruz.
https://www.temizhasat.com