Gastronomi, yemek kültürü, yöresel lezzetler söz konusu olduğunda; dünyanın en zengin ve iştah kabartan mutfakları arasında yer alan ülkemizde, her şehir kendine özgü bir damak mirası taşıyor. Türkiye’nin lider uçak ve otobüs bileti sitesi Enuygun.com; gezerken yeni tatlar keşfetmekten keyif alan gezginler için birbirinden nefis yöresel lezzetleri derledi.
Dünyanın dört bir yanında adından söz ettiren Türk mutfağının, az bilinen fakat gezginlerin sırf yerinde yemek için kilometreler aştığı lezzetlerini Enuygun.com sizler için araştırdı.
Tahinli Piyaz – Antalya
Piyaz, Türk mutfağında, özellikle köftelerin yanında servis edilen bir lezzet olarak biliniyor. Ama bu yemek Antalya’da farklı bir tada bürünüyor. Kuru fasulye salatası olarak da adlandırabileceğimiz piyaza Antalya’da tahin de katılıyor. Limon, sirke, kırmızı soğan, arzuya göre; yumurta ve domates de katılan piyazın tadı müthiş.
Sütlü Biber Turşusu – Kırklareli
Balkan mutfağının önemli lezzetlerinden biri olan; sütlü biber turşusu, Trakya’da kış aylarında tüketilen, sevilen bir lezzet. Turşuluk yetiştirilen, sarı renkli dolmalık biberlerin içi, kaymak ve yoğurt karıştırılarak dolduruluyor. Bu enfes lezzeti, Kırklareli’nde yöresel yemek yapan yerlerde bulmak mümkün. Balkanlar’da ‘soka’ ismiyle bilinen bu turşuya, Edirne’nin bazı yörelerinde; katık, kaçarak, hatça gibi isimler de veriliyor. Boşnak mutfağı olarak adlandırılan restoranlarda da bulunuyor.
Ayva Kebap – Gaziantep
Türkiye’de gurme turizmi ile ilgilenenlerin en çok uçak bileti aldığı şehir olan Gaziantep, kebabın ana vatanı olarak da biliniyor. Şehirde farklı bir lezzet tatmak isteyenler için ayva kebabı öneriliyor. Kuzu eti, ayva ile birleşince farklı bir lezzete kavuşuyor. Kuzu etleri, tabak hâline getirilmiş ayvayla beraber pişiriliyor. Böylece ortaya; aromatik ve değişik bir tat çıkıyor.
Tuzda Tavuk – Hatay
Mutfağıyla ünlü Hatay şehrimiz, şahane lezzetlere de ev sahipliği yapıyor. Hatay’da tatlı-tuzlu yemek çeşitleri oldukça zengin. Tuzda tavuk da Hatay’a ait az bilinen lezzetlerden biri. Ayıklanmış tavuklar, kilolarca tuzdan oluşan bir katmanın içerisine konuyor. Yumurta akıyla yapıştırılan, yoğun tuzlu katmanın içerisinde saatlerce pişiyor ve ortaya enfes bir lezzet çıkıyor.
Göbete (Köbete) – Eskişehir
Tatarların geleneksel yemeği göbeteyi; Eskişehir, Kırşehir gibi illerimizde, yöresel yemek yapan lokantalar servis ediyor. Göbete yapmak için önce mayalı bir hamur hazırlanıyor, içine kıymalı ve soğanlı iç harcı konuyor. Üzeri, tepsi boyunda açılmış hamurla kapatılıyor ve yumurta sürülüyor. Bu börek Tatarların, baharın gelişini kutladıkları Tepreş Bayramı’nda da mutlaka yapılıyor. Tatarların, ‘kalakay’ ve ‘cantık’ adını verdikleri çörek çeşitleri de bulunuyor. Tabi Eskişehir'e gitmişken akla ilk gelen lezzeti, çiğ böreği de mutlaka tatmak gerekiyor.
Yağlaş – Giresun
Karadeniz bölgesinde, kahvaltıların vazgeçilmez lezzeti kuymak, Giresun’da daha farklı yapılıyor. Mısır unu ve tereyağı kavruluyor ancak içerisine peynir katılmıyor. Üzerine kırmızıbiber ile hazırlanmış yağ dökülüyor. Giresun’a özgü bir başka lezzet de Mendek Çorbası. Isırgan otuna benzeyen bir bitki olan baldıran otundan yapılan bu çorbaya; kuru fasulye, soğan, pirinç ve et suyu da katılıyor.
Rabisa – Balıkesir
Boşnak ve Arnavut göçmenlerinin yerleştiği Balıkesir Gömeç’te, hamurdan yapılan basit bir börek var. Rabisa adı verilen bu börek; yumurta, sirke, karbonat katılarak hazırlanan bir yufkadan yapılıyor. Oklavayla açılan hamur, sarılıyken büzüştürülüyor ve küçük küçük kesilip tepsiye konuyor. Fırında pişirildikten sonra üzerine sarımsaklı yoğurt konularak servis ediliyor. Arnavutların da ‘samsa’ dediği bu börek türü, ülkemizde göçmenlerin yoğun yaşadığı köy ve kasabalarda yapılıyor.
Sura – İzmir
Zeytinyağı ve otlarıyla bilinen İzmir’de, lezzetli etli yemekler de yapılıyor. Kuzu kaburgasından yapılan sura bunlardan biri. Baharatlı iç pilav, kuzu kaburganın içine doldurularak bakır tencerede pişiriliyor. Sos dökülerek fırına veriliyor.
Ayrıca; mayasız hamur olan boyoz da İzmirlilerin kahvaltıda mutlaka yedikleri bir lezzet. Yine nohutlu börek de sıklıkla tercih ediliyor. Zeytinyağlılardan şevketibostan meşhurken; Alaçatı ve Foça’daki lokantalarda, lezzetli mezeler de rahatlıkla bulunabiliyor. Yöresel pastanelerde de boyoz ve nohutlu böreğin satışı yapılıyor.
Şırdan Dolması – Adana
Adana mutfağı sadece kebaptan ibaret değil. Bu şehirde, birbirinden farklı lezzetleri bulmak mümkün. En ilginç ve yöreye özgü yemeklerin başında, şırdan dolması geliyor. İçi temizlenmiş şırdan; soğan, pirinç, baharatlarla karıştırılmış iç harçla dolduruluyor ve suyun içerisinde pişiriliyor. Adana’da sadece şırdan dolması yapan lokantalar bulunuyor. Sıcak yaz aylarının serinleten tatlısı, bici bici de çok sevilen lezzetler arasında yer alıyor. Nişasta ve buzla yapılan bu tatlı da Adana’ya gidildiğinde mutlaka tadılmalı.
Kayısı Yahnisi– Malatya
Kayısının ana vatanı Malatya’da bu meyveyle yapılmış, tatlı-tuzlu birçok lezzet bulunuyor. Yerli halkın çok sevdiği ‘kayısı yahnisi’ de bunlardan biri. Bildiğiniz yahninin içerisine, kavrulmuş kayısılar konuyor. Soğan, et, patatesle birlikte pişen kayısılar, yemeğe bambaşka bir aroma katıyor. Kayısılı kavurma, genellikle esnaf lokantaları ve yöresel yemek yapan restoranlarda bulunuyor. Malatya’ya özgü bir içecek de acılı ayran. Normal ayrandan farklı olarak; bu ayrana, yasemin biberleri ekleniyor ve 24 saat buzdolabında bekletiliyor. Bu ayranı da esnaf lokantalarında bulmak mümkün.
Meftune – Diyarbakır
Meftune için patlıcan, biber ve domatesler bolca sumak eşliğinde pişiriliyor. Etli ya da etsiz olarak iki türlü de yapılıyor. Yöreye özgü ‘lebeni’ çorbası da oldukça beğeniliyor. Buğday, nohut, süzme yoğurtla yapılan bu çorba soğuk içiliyor. Kadayıfı çok lezzetli olan Diyarbakır’da, yöreye özgü bir başka tatlı da Sur tatlısı. İrmik helvası ve keçi sütüyle yapılan bu tatlı, kış aylarının vazgeçilmezi.
Tamtak Tiridi – Ankara
Ankaralıların müptela olduğu bir yemek olan ‘tamtak tiridi’, kıyma ve çemen aromasıyla müthiş bir lezzete bürünüyor. Yağda kızartılmış pidelerin üzerine; çemenle birlikte kavrulmuş, kıyma karışımı dökülüyor. Başkente ait; bir başka yemek de uruş kapama. Genelde düğünlerde yapılan bu yemekte; kuzu eti, soğan ve salça çömleğe konuyor, çömlek ateşin üzerine ters kapatılıyor ve pişiriliyor.
Kaygana – Trabzon
Balık, köfte, pide, kuymak gibi lezzetleri hemen herkes biliyor ancak; Trabzon’a ait farklı bir tat arayanlar için genellikle kaygana öneriliyor. Un ve süt karıştırılarak içine yumurta ve yeşillikler ekleniyor. Sıklıkla pazı tercih ediliyor. Bu harç, tavada pişiriliyor. Şehirdeki lokantaların birçoğunda, yemek öncesi, iştah açıcı olarak sunuluyor. Trabzon’a özgü az bilinen bir tatlı türü de pepeçura. Mısır unu ve siyah üzüm suyuyla yapılan bu tatlının üzerine fıstık ekleniyor.
Bamya Çorbası – Konya
Mutfağıyla öne çıkan bir başka şehrimiz Konya; etli ekmek, tirit, Mevlana şekeri gibi lezzetleriyle ünlü. Ancak Konya’nın lezzetine doyum olmayan, az bilinen bir başka yemeği daha var: bamya çorbası. Klasik bamyadan farkı: bamyaların çok küçük olması ve çorba gibi daha sulu yapılması.
Altın Kesesi – Kayseri
İsmi kadar gösterişli bir tatlı altın kesesi. Kayseri’yi; mantı, pastırma, sucuk diyarı olarak düşünmemek gerekiyor. Bu şehrin, kendine özgü şahane tatları bulunuyor. Damaklara olduğu kadar göz zevkine de hitap eden altın kesesi, diğer tatlılara göre ayrıcalıklı bir yere sahip. Bu tatlı için önce muhallebi hazırlanıyor, sonra kakaolu bir harç hazırlanıp krep gibi tavada pişiriliyor. Soğumuş bu hamurun ortası muhallebiyle doldurulup altın kesesine benzer bir şekilde büzüştürülüyor ve uçları bağlanarak şık bir şekilde servis ediliyor. Saray pilavı, yağ mantısı, ayvalı tahinli yaprak sarması, pöç kebabı gibi daha birçok az bilinen lezzeti de Kayseri’de tadabilirsiniz.
Keledoş – Van
Keledoş; Van, Bitlis, Ağrı gibi Doğu Anadolu bölgemizin birçok ilinde yapılan özel bir yemek. Yapımı biraz zahmetli, bu yüzden genelde özel günlerde yapılıyor. Henüz yaşını doldurmamış kuzu eti kavruluyor. Nohut, yeşil mercimek, buğday, soğan ve baharatlarla birlikte pişiriliyor. Bu karışım tekrar bir kazanda, etle bir araya getirilip pişiriliyor. 1800 yıllık eski bir geleneğe sahip bu yemeğin, Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescili bulunuyor.
Keşli Cevizli Erişte – Bolu
En ünlü aşçıların yetiştiği Bolu yöremiz, et yemeklerinin yanı sıra; birçok farklı lezzetin de tadılabileceği bir yer. Ama buraya özgü özel bir yemek tercih edilecekse, keşli cevizli erişte öne çıkıyor. Önce erişte suda pişiriliyor. Bir tavaya keş peyniri, tereyağı ve ceviz eklenip kavruluyor. Pişen eriştenin yarısına bu sos konuyor ve üzerine tekrar kalan erişte katılarak karıştırılıyor.
Çaşır Kavurması – Erzurum
Erzurum ve Erzincan şehirlerinde yapılan bu yemeğin, lezzetli olduğu kadar; şifa veren bir yiyecek olduğu biliniyor. Çaşır otları önce haşlanıyor. Bir tavada kızdırılan tereyağının üzerine ekleniyor. Kavrulan bu otların üzerine, tel peyniri ve çırpılmış yumurta katılarak pişiriliyor. Erzurum’a ait bir başka ot yemeği olan çiriş ve dut pekmezinden yapılan hasuta tatlısı da Erzurum mutfağının meşhur lezzetleri arasında yer alıyor.
Batırık – Mersin
Kısıra benzer ancak daha sulu yöresel bir başka lezzet de batırık. Mersin’de, Akdeniz bölgesinde, başka şehirlerde de yapılan bu yemeğin içine konan tahin ve nar ekşisi farklı bir aroma katıyor. Bulgur, salça, kimyon soğan karıştırılarak kısır gibi yapılıyor